O studygrammerach słów kilka

W związku z tym, że ostatnio brakuje mi czasu na pisanie o tym, co lubię i co mnie interesuje, wracam myślami do studiów z architektury informacji i wrzucam jeden z artykułów, które przygotowałam na konferencję. 

Instagramowa społeczność nieprzerwanie się powiększa, a medium to nie traci na swojej popularności. Wśród Instagramerów wyłania się jedna z wielu grup, której członkowie nazywają siebie „studygramerami”. Celem wpisu jest przybliżenie postaci studygrammera, którego praca często przypomina pracę influencera. Osoby w różnym wieku, na różnym poziomie edukacji i o różnych talentach dzielą się częścią swojej codzienności, motywując przy tym innych do nauki. 

Charakterystyka Instagrama

Instagram to portal społecznościowy, w którym całkowicie za darmo można stworzyć swój profil. Do założenia konta niezbędne jest ukończenie 13 roku życia, podanie adresu email lub numeru telefonu, a także imienia i nazwiska oraz utworzenie hasła. Instagram pozwala nam na wybranie jednego z trzech rodzajów kont: osobistego prywatnego, osobistego publicznego oraz firmowego lub twórcy. Każde z kont charakteryzuje się czymś innym i jest przeznaczone dla osób lub firm. Podstawowe dane, które wyświetlają się w każdym profilu to imię i nazwisko, nasza unikalna nazwa, biogram (jeśli go uzupełnimy) i strona internetowa, jeśli taką posiadamy (może to być link do konta na Facebooku).

Instagram jest miejscem, w którym głównie dodaje się zdjęcia z krótkimi opisami. Już na wstępie można wyróżnić jedną z cech opisywanej w artykule grupy, studygramerów. Stosują oni zazwyczaj długie opisy, w większości nawiązujące do udostępnionego zdjęcia. Zdarza się, że ich wpis jest na tyle długi, że przenoszą go do komentarzy. Istnieje także możliwość „serduszkowania” zdjęć innych użytkowników, czyli polubienia ich, a także obserwacji profili oraz udostępnienia relacji. Relacja to zdjęcie, film lub mini film, tzw. boomerang, które dodajemy na swoje story, czyli oś czasu. Pokazuje ona przez 24 godziny udostępnianą relację. Istnieje również możliwość tworzenia transmisji na żywo. W czasie rzeczywistym można pokazać, czym twórca się zajmuje, a także ma on okazję  wejść w interakcję z obserwatorami. Po zakończeniu transmisję można ją udostępnić w formie relacji.

Wielu twórców, szczególnie tych, którzy mają stałe i liczne grono odbiorców, swoją pracę przenoszą do serwisu YouTube, gdzie nagrywają filmy z procesu tworzenia swoich prac. Instagram wyszedł naprzeciw ich oczekiwaniom i udostępnił opcje IG TV. „Jest to odrębna aplikacja stworzona przez Instagram, która umożliwia dodawanie i oglądanie filmów o długości dochodzącej do jednej godziny. (…) Dodatkową zaletą jest fakt, że materiały na IGTV nie znikają po 24 godzinach”. Instagram to jeden z tych serwisów społecznościowych, który daje użytkownikom duże pole do manewru. Można go wykorzystać na wiele sposobów, przedstawiając całemu światu swój kontent na bardzo różne sposoby.

Nowa instagramowa społeczność – studygrammerzy

Czym jest studygram?

Studygram to tradycyjne instagramowe konto, które jest prowadzone (głównie przez młodzież) w celu motywowania się do nauki. Profile te głównie są tworzone przez uczniów szkół średnich, choć studenci i uczniowie szkół podstawowych też wśród tej społeczności się znajdują. Studygramy zazwyczaj mają określoną tematykę. Twórcy wybierają swoje ulubione przedmioty i tego zazwyczaj dotyczą ich posty. Jeśli chodzi o studentów, to  tematyka krąży wokół studiowanego kierunku. Trochę inaczej wygląda to w przypadku prowadzących, którzy są w klasie maturalnej. Na tych kontach można znaleźć nie tylko ulubione przedmioty, ale powtórki maturalne. 

 

Studygramerzy, szczególnie ci bardzo popularni, posiadają swoich stałych odbiorców. Dlatego można w pewnym stopniu nazwać ich influencerami, choć nie lubią tego określenia. Wielu z nich posiada współprace z firmami, głównie związanymi z poligrafią, czy wytwarzaniem artykułów szkolnych. Na promocję u studygramerów mogą więc liczyć: różnego typu wydawnictwa (szczególnie, gdy studygram jest połączony z bookstagramem), strony internetowe o tematyce naukowej, czy na przykład korepetytorzy, którzy działają w Internecie. Tak naprawdę współpracę z prowadzącymi takie konta można wykorzystać w różny sposób. 

 

Kiedy studygramerzy rozpoczęli swoją działalność?

Bardzo trudno określić, kiedy po raz pierwszy na Instagramie pojawili się studygrammerzy i kto pierwszy wprowadził tę nazwę. Jest to trudne, również ze względu na to, że nie ma określonej definicji, która opisywałaby konkretne działania studygramera. Według wewnętrznej wyszukiwarki Instagrama hasztagu #studygram+data po raz pierwszy użyto w roku 2017 (#studygram2017), więc 7 lat po oficjalnej premierze Instagrama. Łącznie użyto tej nazwy 6 razy. Co prawda do tej pory można było zaobserwować zdjęcia, które mogły sugerować podobną działalność, jednak dokładnie 23 września 2017, użytkowniczka znana jako @revisionbears użyła tego sformowania po raz pierwszy. Oczywiście istnieje możliwość, że ktoś wcześniej użył tego hasła i po prostu usunął konto, jednak na potrzeby tej pracy korzysta się z dostępnych aktualnie danych. Dane te dostępne są na Instagramie, a dotrzeć do nich można poprzez wyszukiwarkę. Można zatem przyjąć, że oficjalnie w 2017 rozpoczęto używanie tego terminu. Po przejrzeniu zdjęć tej użytkowniczki można stwierdzić, że charakter tego profilu był niemalże identyczny, jak te prowadzone obecnie. Hasztag studygram2017 został użyty 6 razy. 

 

Na potrzeby tej pracy przyjmijmy, że użytkownicy wiedzą i wiedzieli, jak stosować poprawnie oznaczenia zdjęć. W roku 2018 hasztag #studygram2018 został użyty 126 razy. W porównaniu do 2017 roku jest to duży wzrost, czyli można uznać, że hasło zyskało na popularności. Przybyło więcej kont, choć wiele z nich jest aktualnie opuszczonych. Zauważalne jest również to, że użytkownicy wdrażali nowe pomysły na prezentacje swoich notatek i zupełnie inaczej podchodzili do estetycznej strony studygrama. Zdjęcia są bardziej przejrzyste i przemyślane. 

Kolejny rok, czyli 2019 to już 316 oznaczeń hasztagiem #studygram2019. Wśród użytkowników zrobiło się jeszcze bardziej kreatywnie i pojawiają się kolejne nowe konta. W chwili pisania tej pracy oznaczenia #studygram2020 użyto 348 razy. Tendencja jest wzrostowa, a kont nadal przybywa, szczególnie teraz, gdy z uwagi na walkę z wirusem COVID-19 (korona wirus) szkoły są zamknięte, a uczniowie szukają sposobów na naukę.
 

Wzrost zainteresowania hasłem „studygram” przedstawia narzędzie Google Trends.
  

 

 

 

Porównując wykres 1 oraz wykres 2 można zauważyć, że w Polsce zainteresowanie tym hasłem było nieco bardziej dynamiczne niż w porównaniu do całego świata. Na świecie zainteresowanie studygramem było stopniowe, z najwyższym notowaniem w czerwcu 2020 roku, natomiast w Polsce nie było to tak regularne. Największe zainteresowanie miało miejsce w lipcu 2017 roku, potem znacznie się zmniejszyło, aby wzrosnąć ponownie w styczniu 2018 roku, choć nie w takim stopniu. Następnie wzrost zainteresowania miał miejsce we wrześniu 2019 roku, a także sierpniu 2020 roku i można uznać, że znacznie maleje. Oczywiście narzędzie to obrazuje tylko wyszukiwania tego hasła w wyszukiwarce Google, ale wskazuje pewne ramy czasowe, w którym zainteresowanie tym tematem było największe, a kiedy najmniejsze.

Najczęściej poruszane zagadnienia 

Studygram to miejsce pełne inspiracji i motywacji. Młodzież wymienia się posiadaną wiedzą w różny sposób. Tworzą tematyczne relacje albo notatki, które potem publikują na wirtualnym dysku i udostępniają dalej. W postach, które często są bardzo długie, których tłumaczą zagadnienia na poruszany temat. Tworzą również filmiki, podczas których omawiają dany problem. 

 

W dwudziestoczterogodzinnej ankiecie na Instagramie zapytano studygrammerską społeczność, jaka tematyka, według nich, jest najczęściej poruszana wśród twórców. I tutaj na zdecydowane prowadzenie wychodzi biologia i chemia, które w każdej odpowiedzi występowały razem. Mogło być to spowodowane tym, że większość liceów posiada profile biologiczno-chemiczne. Dodatkowo przedmioty te można przedstawić w bardzo kreatywny sposób. Studygramerzy poruszający właśnie tą tematykę mają największe liczby odbiorców, największą ilość postów i są najbardziej popularne wśród wszystkich kont. Daleko za biologią i chemią jest tematyka produktywności, która jest zazwyczaj tematem pobocznym, ale również często poruszanym. Jednym z bardziej popularnych kierunków studiów na Studygramie jest medycyna. Zapewne z uwagi na to, że maturzyści, którzy wybierają biologię i chemię na egzaminie dojrzałości, w dużej mierze wybierają ten kierunek kariery. Najmniejszą popularnością cieszą się administracja i prawo, a jeśli chodzi o przedmioty szkolne/maturalne są to język polski, geografia, a wśród innych wskazań znalazły się historia i wiedza o społeczeństwie. Jest to bardzo ogólny zarys, jednak obrazuje pewne trendy. Ankieta była udostępniona na studygramowym koncie autorki tej pracy przez 24 godziny. Wzięło w niej udział 27 studygramerów, o bardzo różnym doświadczeniu w tworzeniu studygrama. Odpowiadali oni samodzielnie, ankieta nie była anonimowa.

Dlaczego tworzymy studygramy?

Jak wcześniej wspomniano, studygram to odpowiednie miejsce do pokazania swoich talentów. W szczególności rysowania, tworzenia grafik, kaligrafii, czy umiejętności organizacyjnych. Jedno z pytań w ankiecie na Instagramie dotyczyło przyczyn tworzenia studygramów. Jednym z najczęściej wskazywanych powodów była chęć motywowania nie tylko innych osób, ale przede wszystkim siebie. Odpowiadający kierowali się również tym, że chcą dzielić się wiedzą z innymi, a taka wersja prowadzenia Instagrama jest dla nich najciekawsza. Zapytani byli również, co daje im prowadzenie takiego konta? Prawie wszyscy odpowiedzieli jednogłośnie, że czują motywację. Takie konto daje im satysfakcję z pomagania innym, pobudza ich kreatywność, daje poczucie więzi z innymi twórcami. Studygramerzy czują się ważni i spełnieni, gdy ktoś docenia ich pracę. 

Prowadzenie takiego profilu zaspakaja trzy z pięciu potrzeb człowieka, zawartych w piramidzie Maslowa . Po pierwsze samorealizacja, którą studygramerzy wymieniali w odpowiedziach. Robią to, co lubią. Motywują siebie i innych do nauki, ale nie tylko. Często zachęcają do czytania książek lub uprawiania sportu. Następnie potrzeba szacunku i uznania. Nic tak nie motywuje, jak pozytywny komentarz. Twórcy podkreślają, że lubią, gdy ktoś napisze im coś miłego. Na przykład, że ich notatki pomogły komuś w sprawdzianie albo że dana osoba potrafi zmotywować do pracy. No i ostatnią kwestią jest potrzeba przynależności. I tutaj można określić tę przynależność do grupy twórców, którzy wspierają się wzajemnie. Oczywiście wśród studygramerów są również konflikty, głównie z powodu oskarżenia o kopiowanie pomysłów.

Najważniejsze zasady w prowadzeniu studygrama

Niezaprzeczalnie ciężka praca jest drogą do sukcesu. Niestety praca może pójść na marne, jeśli w parze nie idzie estetyka. Wyróżnić można następujące zasady działania, które można uznać za kluczowe wśród studygramerów. 

 

1.    Systematyczność

Jest bardzo ważna, nie tylko ze względu na ciągłą relację z obserwatorami, ale także z uwagi na chęć pozyskiwania nowych. Należy na bieżąco śledzić statystyki swojego profilu, aby jak najlepiej dobierać treści oraz czas publikowania wpisów.

2.    Szczerość

Nic bardziej nie psuje relacji z drugim człowiekiem niż kłamstwo. Od początku należy być szczerym ze swoim obserwatorem. Nie warto kreować fikcyjnych postaci, choć takich wśród studygramerów nie brakowało. Obserwatorzy cenią sobie szczerych twórców, z którymi mogą się utożsamiać.

3.    Estetyka

Estetyka jest bardzo ważnym elementem. Nie wystarczy publikować wartościowego kontentu, jeśli nie będzie on odpowiednio przedstawiony może odrzucać potencjalnych obserwatorów. Estetyka odnosi się również do całego profilu. Warto używać podobnych filtrów, jednolitego tła i pilnować spójności swojego profilu. Takie konta cieszą się największą popularnością.

4.    Merytoryczne treści

Jeśli konto ma określoną tematykę, to tworząc posty, warto korzystać ze sprawdzonych źródeł. Należy jednak pamiętać o prawach autorskich, które dotyczą każdego użytkownika.

5.    Aktywność

Bardzo cenioną kwestią, wśród studygramerów jest kontakt z odbiorcą. Relacje na żywo, podczas których odpowiadamy na pytania. Istotne jest również odpowiadanie na komentarze, nawet jeśli są w postaci zwykłej emotikony. Należy pokazać, że każdy komentator i obserwator jest dla twórcy ważny.

Zarabianie na studygramie

Można wyróżnić przypadki, gdzie praca instagramowych twórców zamienia się w biznes. Głównym źródłem dochodu studygramerów, choć zapewne niewielkim, jest sprzedawanie notatek. Głównie pobierane są opłaty za dostępy do całych dysków, na których znajdują się gotowe do pobrania i wydruku notatki. Nasuwa się jednak pytanie, czy studygramerzy biorą pieniądze za własne opracowania, czy spisują wszystko z gotowych podręczników i tylko dodają temu wszystkiemu graficzną wersję? Ciężko sprawdzić każdego twórcę, ale warto mieć na uwadze prawa autorskie, kupując takie notatki. Innym sposobem na zarobek są różnego typu współprace.

Czy studygramer to influencer?

Wiele osób nie popiera tego określenia, ale się z nim zgadza. Studygramer to pewnego rodzaju influencer, czyli osoba wpływowa, mająca możliwość wpływu na decyzję czy opinie innych . W końcu ma w pewnym stopniu wpływ na swojego odbiorcę, motywuje ludzi, a co za tym idzie - ludzie takiemu twórcy ufają. Popularniejsze konta otrzymują wcześniej wspomniane oferty współpracy, promują produkty, mają okazję tworzyć konkursy dla obserwatorów. Pozwala to na poszerzanie swojego grona odbiorców, a także zarobek.

Podsumowanie

Studygram to nie tylko możliwość rozwoju dla twórcy, ale również źródło inspiracji i motywacji dla innych. Właścicieli takich kont ciągle przybywa. Autorzy studygramów mają realny wpływ na swoich odbiorców. Jest to społeczność, w której każdy może dać coś od siebie. Prowadzenie takiego konta rozwija umiejętności, pobudza wyobraźnię i przede wszystkim motywuje do nauki. Autorzy, którzy będą prowadzili konto zgodnie z najważniejszymi zasadami, mają szansę na zyskanie popularności wśród twórców. Jest to idealny przykład tego, jak można wykorzystać nowoczesne technologie i media społecznościowe.

 
Netografia

J. Leńczuk, Litery dzielące generacje -  o różnicach między pokoleniem X, Y i Z. Dostępny w WWW: http://stapler.pl/hydepark/litery-dzielace-generacje-o-roznicach-miedzy-pokoleniem-x-y, [dostęp z dnia 23.03.2020].

M. Połowianiuk, Nowa aplikacja Instagramu IGTV to bomba. Z opóźnionym zapłonem. Dostępny w WWW: https://www.spidersweb.pl/2018/06/igtv-instagram.html, [dostęp z dnia: 25.03.2020].

J. Szymczyk, Na czym polega hierarchia potrzeb Maslowa?. Dostępny w WWW: https://poradnikpracownika.pl/-na-czym-polega-hierarchia-potrzeb-maslowa, [dostęp z dnia: 26.03.2020].